Bu yazımızda sizlere Öküz öldü ortaklık bozuldu deyiminin anlamı ve kısaca hikâyesi hakkında bilgiler vereceğiz.
Öküz öldü ortaklık bozuldu deyiminin anlamı:
İki taraf arasındaki yakınlık ve iş birliğinin sebebi olan şey ortadan kalkınca tarafların ayrılması. Birlikte iş yapan taraflar arasındaki yakınlaşmayı sağlayan sebep ortadan kalkınca ortaklık bozulur.
Öküz öldü ortaklık bozuldu deyiminin hikâyesi:
İnsanlar birlikte yaşar, birlikte iş yapar ve ortaklıklar kurarlar. Ortaklık karşılıklı güven saygı ve sevgiye dayanır. Bu değerler yıkılınca ortaklık ortadan kalkar.
Fakir bir köylünün toprak sürdüğü öküzlerden biri ölmüş. Köylü ne yapacağını şaşırmış. Hiç istemeye istemeye şehirdeki huysuzluğuyla tanınan toprak ağasına gidip bir öküz alacak kadar para istemiş. Toprak ağası kırk dereden su getirmiş. En sonunda öküz parasını vermeye razı olmuş ama dünya kadar da şart koşmuş zavallı adamcağıza.
“Öküzün parası ayrı, onu taksit taksit ödeyeceksin. Ama bu süre içinde benim de tarlamı süreceksin, ağılıma akacaksın, harmanda yardım edeceksin. Yoksa çeker alırım elinden hayvanı” demiş. Köylü çaresiz kabul etmiş. Ağanın verdiği parayla bir öküz alıp işe koyulmuş. Lâkin bir yandan kendi işi, bir yandan ağanın işi derken canı çıkmış adamcağızın. Ağa da her fırsatta öküzün parasını köylünün başına kakar, olmadık işler yıkarmış garibana.
Gel zaman git zaman, öküz bu kadar ağır işe dayanamayıp ölmüş. Ama ağa eskisi gibi köylüye angarya işler yıkmaya devam etmek istemiş. Fakat köylünün sabrı çoktan taşmış. “Kusura bakma ağam,” demiş, “öküz öldü, ortaklık bozuldu.”
İşte böyle, kişiler arasındaki ortaklık, işbirliği, akrabalık gibi ilişkilerin oluşmasına neden olan sebebin ortadan kalması ile bu bağların bozulduğu durumlar için kullanılır bu deyim.
Birlikte çalıştık seninle yıllarca,
Sırtıma yükledin bunca angarya.
Şimdi ortaklık son buldu,
Öküz öldü ortaklık da bozuldu.