Atasözleri ve deyimlerin birbirleriyle ortak ve birbirinden ayrılan bazı özellikleri vardır. Birbirleriyle ortak olan en önemli özellikleri, her ikisinin de toplum tarafından ortak olarak benimsenen ve kullanılan kalıplaşmış sözler olmalarıdır.
Bir karşılaştırma yapacak olursak, atasözleri az sözcükle çok şey anlatan özlü sözlerdir. Anlattıkları denenmiş, doğruluğuna inanılmış düstur (genel kural, kaide) niteliğindedirler. Deyimler ise, kalıplaşmış anlatım araçlarıdır. Cümle şeklinde olanlar bile bir anlam bütünlüğü taşımaz. Asıl anlamlarını içinde bulundukları cümleden alırlar; aldıkları anlam da değişmez bir kural niteliğinde değildir.
Atasözü ve Deyim arasındaki farklar
1. Atasözleri genelde cümle şeklindedir ama deyimler genellikle fiille birlikte mastar oluşturur. Bu konuyu bir örnekle anlatırsak; Göze girmek (deyim) Sakla samanı gelir zamanı (atasözü) 2. Deyimler bir durum bildirirken atasözleri durum bildirmez. 3. Atasözlerinde nasihat varken deyimde nasihat yoktur. 4. Atasözlerinin ifade ettikleri anlamlar gerçekken deyimler mecaz anlam içerir. 5. Deyimlerde verilmek istenen mesaj örtülü verilirken atasözlerinde bu durum böyle değildir. 6. Atasözleri genellikle bir işin nasıl yapılacağı hakkında fikir verirken deyimlerde bu durum böyle değildir. 7. Atasözleri deyimlere göre daha fazla kelimeden oluşur. 8. Atasözleri genelde geniş zamanla çekimlenirken deyimler her çekime girer.
Atasözü nedir Atalarımızın, uzun denemelere, gözlemlere dayanan yargılarını genel kural, bilgece düşünce ya da öğüt olarak veren ve kalıplaşmış bir biçimi olan, kamuca benimsenmiş kısa, özlü söz.
Deyim ile Atasözü arasındaki benzerlikler
1. Her ikisi de halkın ortak ürünüdür. 2. Her ikisinin de söyleyeni belli değildir. 3. Her ikisi de uzun tecrübeler sonucu oluşmuştur. 4. İkisinde de kelimelerin yeri asla değiştirilemez.
Deyim nedir Genellikle gerçek anlamından uzaklaşmış birden çok sözcükten oluşan, bir kavramı ya da durumu karşılayan kalıplaşmış sözcük gruplarına “deyim” denir. Anlatıma akıcılık, çekicilik katan, çoğunun gerçek anlamından ayrı bir anlamı bulunan, genellikle de birden çok sözcüklü dil öğesi, kalıplaşmış sözcük topluluğu.
Atasözü Örnekleri
Damlaya damlaya göl olur. İşten artmaz dişten artar. Sakla samanı gelir zamanı. Ağaca dayanma kurur insana dayanma ölür. Duvarı nem insanı gam yıkar. Demir tavında dövülür. Kızını dövmeyen dizini döver. Abanın kadri yağmurda bilinir.
Deyim örnekleri
Ağzını aramak Bozuntuya vermemek Fikir yürütmek Ekmeğini taştan çıkarmak Elinden geleni ardına koymamak