Bu yazımızda sizlere Çizmeden yukarı çıkmak deyiminin anlamı ve kısaca hikâyesi hakkında bilgiler vereceğiz.
Çizmeden yukarı çıkmak deyiminin anlamı:
Haddini aşmak. Bilmediği işlere, yetkisi dışındaki konulara karışmak.
Çizmeden yukarı çıkmak deyiminin hikâyesi:
On dokuzuncu asırda, Fransız romantik ressamlarından Delacroix, Paris'te bir resim sergisi açmış.
Sergiyi gezen ziyaretçiler arasında bir adam, büyük bir şövalye tablosunun önünden uzun müddet ayrılmamış. Geri çekilir bakarmış, yandan bakarmış, yakından bakarmış ve beğenmeyen bir tavırla kafasını sallarmış. Bu hâl ressamın dikkatini çekmiş, ziyaretçinin yanma yaklaşarak sormuş:
"Bu tablo çok ilginizi çekti galiba?"
"Evet, ama" demiş adam, "şövalyenin çizmesin-deki kıvrımlarda hatalar var."
"Ben kunduracıyım, çizme dikerim" deyince ressam koşup fırçasını ve tuvalini getirmiş. Adamın tarif ettiği şekilde çizmeyi düzeltmiş. Çizme bu durumu ile hakiki şekline uymuş ve daha güzel görünmüş. Ressam adama teşekkür etmiş. Fakat adam yine tablonun başından ayrılmamış. Bu defa da şövalyenin pantolonunda ve kemerinde hatalar olduğunu söyleyip, ukalalık etmeye başlayınca, ressam dayanamamış:
"Bak dostum" demiş, "Sen kunduracısın. Çizmeden yukarı çıkma!"
Bu deyim, bir işe haddi olmadığı halde karışanları tarif ve ikaz etmek için kullanılır.
Haddini bilmek istersen
Çizmeden yukarı çıkma
Oku, fikir yürüt, öğren,
Boyunu aşan işe karışma.
Çizmeden yukarı çıkmak Bilmediği konuya, yetkisi dışındaki işe karışmak, sınırını bilmemek. Fatih Sultan Mehmet'in italya'yı fetih projesidir. Fatih'in; italyanın otranto kalesini fethe gönderdiği Gedik Ahmet Paşa'ya 'sen çizmeden yukarı çık ben yukardan gelecğim' dediği anlatılır.