Halide Edip Adıvar Kimdir? Hayatı ve Eserleri

[becerikli035]

Türk Edebiyatı'nın ve Milli Mücadele Dönemi'nin en başarılı isimlerinden biri olan Halide Edip Adıvar, davranışlarıyla da Türk kadınına örnek olmuştur. Milli mücadele sürecinde, ülkenin kurtuluşu adına çok önemli işler yapan Halide Edip, Servet-i Fünun ve Cumhuriyet Dönemi'nin en başarılı yazarlarından biridir. Yazarımızın örnek alınası hayatı ve eserlerinin anlatıldığı bu güzel yazıyı okumalısınız.



Halide Edip Adıvar, yalnızca edebi kimliği ile değil kahraman özelliği ile de bilinen Türkiye’nin ilk kadın yazarlarından bir tanesidir. Halide Onbaşı olarak da tanınan bu değerli isim aynı zamanda akademisyen, siyasetçi ve bir öğretmendir.

Kurtuluş Savaşı’nda Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında görev yapmıştır. Sivil olmasına rağmen savaş sırasında verdiği mücadele ve çabası sayesinde rütbe alarak kahraman sayılmıştır.

Aynı zamanda Anadolu Ajansı’nın kurulmasına da yardımcı olarak gazeteciliğe de el atmıştır. Kısacası 1900’lü yılların şartları düşünüldüğünde bir kadın için fazlasıyla dolu, cesaretli, kendine güvenen, fikirleriyle, sanatıyla ve varlığıyla her yerde kendini gösterebilen bir kişiliğe sahip olduğu söylenebilir. Çok küçük yaşta annesini veremden kaybeden Halide Edip ilköğrenimini evde aldığı özel dersler ile tamamlamıştır. Çünkü o dönem gittiği Robert Lisesi’nden padişahın, Hristiyan okullarında Müslüman öğrencilerin okutulmayacağı emriyle ayrılmak zorunda kalmıştır. Şimdi dilerseniz Halide Edip’in kısaca hayatı, milli mücadele döneminde yaptığı çalışmalar ve kaleme aldığı eserler hakkında hazırladığımız yazımıza geçelim.

Halide Edip Adıvar Kimdir?



Halide Edip Adıvar, Servet-i Fünun ve Cumhuriyet döneminin en başarılı yazarlarından bir tanesidir. Aynı zamanda siyasetçi, öğretmen ve akademisyendir. Milli mücadele döneminde, ülkenin kurtulması için ciddi çalışmalarda bulunmuştur. Kadın haklarının en büyük savunucularından birisi olup, eserlerinde de bunu net bir şekilde ortaya koymuştur. Onun için eserlerinde kullandığı dillerde daha çok verilen mesajlar önem kazanmıştır.

Halide Edip Adıvar’ın Hayatı



Yazar, öğretmen, akademisyen ve siyasetçi gibi kimliklere sahi olan Halide Edip Adıvar, 1884 yılında dünyaya geldi. bazı kaynaklarda bu tarih 1882 olarak geçmektedir. 1964 yılında hayata gözlerini yuman değerli isim, Kurtuluş Savaşı sırasında, İstanbul halkını harekete geçirmek, milli ve savaşçı duygularını uyandırmak için çok çaba sarf etmiştir. Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında durmuş ve halka yaptığı destansı konuşmalarla hafızalara kazınmıştır.

Halide Edip Adıvar’ın Eğitim Hayatı

Eğitim yaşı geldiği zaman, ilk olarak evinde aldığı özel dersler ile kendisini geliştiren Halide Edip, lise eğitimi için Robert Koleji’ne gitmiştir. Belli bir zaman sonra Robert Koleji, Müslüman öğrencileri bünyesinde barındırmama kararı almıştır. Bunun sonucunda Halide Edip, evde aldığı özel derslere devam etmek zorunda kalsa da, ilk çeviri kitabının basılması ardından Robert Koleji tarafından tekrar çağırılmış ve eğitimini bu okulda sürdürmüştür. Böylelikle, o dönemde Robert Koleji’nden mezun olmuş olan tek Müslüman olma özelliğini kazanmıştır.

Halide Edip Adıvar’ın Özel Hayatı

Liseden mezun olmasının ardından, lisedeki matematik öğretmeni olan Salih Zeki Bey ile evlenmesi uygun görülmüştür. Kendisi ve eşinin öğretmen olması nedeni ile evliliği boyunca, hayatını okullarda geçirmiş olan Halide Edip, bol bol okumak ve eşinin çalışmalarında yardımcı olmak için zaman bulmuştur. Bu sayede de kendini geliştirme fırsatına sahip olmuştur. 1900’lü yılların başında, eşinin başka bir kadınla daha evlenmek istemesinin üzerine, Halide Edip, böyle bir durumu asla kabul etmeyeceğini belirterek, eşinden ayrılmıştır. Dönemin koşulları altında yapmış olduğu hareket gerçek bir cesaret örneği olarak kabul edilmektedir.

Milli Mücadele Yılları

Kurtuluş savaşının en hareketli zamanlarında, bu mücadele ve dolayısıyla da toplum içerisinde kadının aktifliği artmıştır. Halide Edip, böylelikle kendini daha rahat ifade etme ve çalışmalarını daha başarılı bir şekilde sürdürme şansı yakalamıştır.

Balkan Savaşı döneminde, öğretmenlik mesleğinden istifa ederek, mesleğini bırakan Adıvar, müfettişlik görevine alınmış ve uzun bir süre boyunca, kız okullarının kontrollerini yapmıştır. Bu dönemde, pek çok kız öğrenciye, okuması için destek olmuş ve edebi faaliyetlerini de desteklemiştir. Kendisinin açılışını yapacağı yetimhaneler ve okulların açılışı sırasında, Adnan Adıvar ile tanışan Halide Edip ikinci evliliğini de böylelikle yapmıştır. Adnan Adıvar, bir doktor olup, milli mücadele dönemlerinde ülkenin kurtuluşu için büyük çaba sarf etmiştir.

Anadolu’da yapılan mücadele ve halkın bu mücadeleye daveti sırasında Halide Edip Adıvar, çalışmaların içinde aktif bir şekilde rol almaktaydı. Halk ile yapılan konuşmalar için metinler hazırlayan Adıvar, bu dönemde Anadolu Ajans’ının kurucuları arasında da yer almıştır. Anadolu Ajansı’nın kuruluşu sırasında, Mustafa Kemal Atatürk ile istişare yapan Halide Edip, bu ajans sayesinde ülkedeki önemli haberlerin kolayca yayılmasının ve halkın mücadeleye destek olmasının sağlanacağını düşündü ve yaşananlar da düşündükleri şekilde oldu.

Halide Edip Adıvar’ın Eserleri



80 yaşına kadar hayatını sürdürmüş olan Halide Edip, yaşamı boyunca yazdığı romanların yanı sıra, hikaye ve anılarından oluşan kitaplar da hazırlamıştır. Türk kadınının övgüsü olan Halide Edip Adıvar’ın eserlerini roman, hikaye, anı ve oyun olarak sınıflandırırsak;

Roman

Romanlarında genellikle, Servet-i Fünun döneminin aksine, dilin akıcılığına ve ağdalı kullanımların olmasına özen göstermemiştir. Dilden çok içeriğe önem veren yazar için; anlatmak istediklerinin okuyuculara ulaşması yeterli olmuştur. Genellikle, toplumun aksak yönlerini, milli mücadele dönemini ve kadının toplumdaki yerini eserlerine konu almıştır.

Vurun KahpeyeSinekli BakkalAteşten GömlekHandanKalp AğrısıZeyno’nun OğluTatarcıkAkile Hanım SokağıDöner AynaSeviyye TalipMev’ud HükümSonsuz PanayırKerim Usta’nın Oğlu

Hikaye

Halide Edip daha çok roman tarzında eser vermiştir. Bilinen bazı hikayeleri; Dağa Çıkan Kurt, İzmir’den Bursa’ya ve Harap Mabetlerdir.

Anı

Halide Edip’in anı türünde yazmış olduğu eserleri; Mor Salkımlı Ev ve Türk’ün Ateşle İmtihanı’dır. Mor Salkımlı Ev kitabında, ilk eşinden ayrıldığı döneme kadar kendi hayatını kaleme almıştır. Eşinden ayrılışını yeni bir milat olarak kabul etmesi nedeni ile Mor Salkımlı Ev’i burada bitirmiştir. Türk’ün Ateşle İmtihanı ise; Kurtuluş Savaşı ve milli mücadele döneminin en güzel şekilde anlatıldığı eserlerinden biridir.

Oyun

Son olarak Halide Edip Adıvar’ın oyun türünde verdiği eserlerden de bahsedelim. Kenan Çobanları ile Maske ve Ruh, yazarın oyun tarzında kaleme aldığı eserleridir.

Halide Edip Adıvar’ın hayatı özellikle kadınlara örnek olması açısından bilinmelidir. Başarmak isteyen birinin önünde hiçbir engelin duramayacağının ispatı olan Halide Edip, geride kaleme aldığı muhteşem eserler ve Türk kadınına örnek olacak davranışlar bırakmıştır.


Kaynak: [Sadece kayıtlı ve aktif kullanıcılar bağlantıları görebilir.] Kayıt Olmak İçin Tıklayınız..